روغن آفتاب‌گردان و سبک زندگـی سالـم

گل آفتابگردان مظهر زیبایی، تخمه آفتابگردان پایه سرگرمی و روغن آفتابگردان مایه سلامتی است. سبدی از این گل بر میز خانه، عشق و گرمای زندگی را به خانه می‌آورد. با مشتی از میوه این گل که همان تخمه‌های آفتابگردان است لذت تماشای یک برنامه تلویزیونی یا مسابقه‌ای ورزشی دو چندان می‌شود و وقتی محصول دانه‌هایش به‌ شکل روغن مایع دستمایه‌ای برای وعده‌ای غذا شود، سلامتی و لذت غذایی خوشمزه کنار هم قرار می‌گیرند. آفتابگردان با نقاشی ون‌گوگ در تاریخ هنر ابدی شده است، از طرفی  به دلیل فواید غذایی‌اش برای ورزشکاران، جزء محبوب رژیم‌های غذایی‌شان است .

می‌دانیم که دانه‌های روغنی گیاه آفتابگردان به دو نوع «دانه روغنی خوراکی یا آجیلی» و «دانه روغنی مخصوص روغن‌گیری» تقسیم می‌شوند. نوع روغنی تخمه آفتابگردان نسبت به نوع آجیلی آن، ترکیب روغنی بیشتری در دانه‌های خود دارد و معمولاً کوچک‌تر و تیره‌تر از دانه‌های خوراکی  است. دانه‌های آجیلی تخمه آفتابگردان باریک و بزرگتر هستند.

حالا ببینیم روغن آفتابگردان با آن رنگ زرد شفاف و روشنش که حس دوستی و اعتماد را القا می‌کند چه خواصی دارد و چه نقش‌هایی را می‌تواند در بهتر شدن کیفیت زندگی ما ایفا کند.

روغن آفتابگردان منبعی غنی برای ویتامین E ، اسید فولیک، ویتامین B، آهن و روی بوده و به علت برخورداری از اسیدهای چرب غیراشباع در تثبیت کلسترول خون مؤثر است. طبع این روغن گرم است. زنجیره ارزش‌های غذایی این روغن با ویتامین A و C تکمیل می‌شود. از سوی دیگر روغن آفتابگردان حاوی لسیتین است که به کاهش میزان کلسترول کمک می‌کند.

برخورداری از این ویژگی‌های غنی و مفید غذایی،  فواید متنوع و متعددی را برای این نوع از روغن خوراکی فراهم کرده که می‌تواند برای پوست، مو، سیستم گوارشی و حتی قلب و عروق مثبت و مفید باشد.

حالا باید دید وقتی از خواص و فواید روغن آفتابگردان صحبت می‌شود، به‌طور مشخص می‌تواند چه تاثیری بر سلامت و سبک زندگی ما داشته باشد.

1) پوست و موی زیبا و باطراوت:

روغن آفتابگردان نه تنها برای سلامتی بدن لازم است، بلکه می‌تواند بر زیبایی، به‌خصوص زیبایی پوست و مو تاثیرگذار باشد، چراکه زیبایی و شادابی نتیجه سلامتی است.  جالب این‌که روغن آفتاب‌گردان خوردنی نه‌تنها برای آشپزی، بلکه برای مراقبت از پوست و مو هم کاربرد دارد.

روغن آفتابگردان به دلیل داشتن اسیدهای چرب ضروری، در مرطوب نگه داشتن پوست و سلامت پوست مؤثر است. ویتامین E موجود در این روغن باعث بهبود ظاهر کلی پوست و کاهش چین و چروک می‌شود. هم‌چنین، روغن آفتابگردان ضد التهاب پوست است و برای بهبود عارضه‌هایی همچون اگزما و پسوریازیس می‌تواند نقش مثبتی ایفا کند.

از طرف دیگر اسیدهای چرب موجود در روغن آفتابگردان در تقویت ساقه مو و جلوگیری از ریزش مو مفید هستند. حتی می‌توان از این روغن در تهیه ماسک مو استفاده کرد و از فوایدش بهره برد.

2) قلب سالم:

روغن آفتابگردان سرشار از چربی‌هایی است که با عنوان «چربی‌های خوب» شناخته می‌شوند. این چربی‌ها می‌توانند به کاهش سطح کلسترول LDL  که با عنوان «چربی‌های بد» شناخته می‌شوند، در خون کمک کنند و ابتلا به بیماری‌های قلبی را کاهش دهند.

3) قند خون طبیعی:

تحقیقات آزمایشگاهی نشان داده‌اند که مصرف روغن آفتابگردان می‌تواند به طور قابل توجهی سطح قند خون را در افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ کاهش دهد. یکی از دلایل آن وجود چربی‌های غیر اشباع موجود در آن است که می‌تواند حساسیت سلول‌ها به انسولین را افزایش داده و به بدن در استفاده بهتر از انسولین برای تنظیم قند خون کمک کند.

4) معده و سیستم گوارشی سالم:

روغن آفتابگردان به دلیل داشتن اسیدهای چرب غیراشباع، به راحتی هضم می‌شود. این امر به ویژه برای افرادی که مشکلات گوارشی مانند سوء هاضمه یا یبوست دارند، مفید است. علاوه بر این به دلیل تحریک حرکات روده، می‌تواند به عنوان یک ملین ملایم عمل کرده و به رفع یبوست و جلوگیری از آن کمک کند.

5) حافظه قوی:

روغن آفتابگردان منبع خوبی از ویتامین E است که از سلول‌های مغز در برابر آسیب‌های ناشی از رادیکال‌های آزاد محافظت می‌کند. رادیکال‌های آزاد می‌توانند به سلول‌های مغز آسیب برسانند و منجر به مشکلات مغزی مانند آلزایمر و پارکینسون شوند.

*با این‌که روغن آفتابگردان از خواص و فواید بسیاری برخوردار است، اما افراط در مصرف این روغن هم مضراتی را به همراه خواهد داشت که به آن‌ها اشاره می‌شود.

1) التهاب: روغن آفتابگردان حاوی اسید چرب امگا ۶ است و مصرف بیش از اندازه آن می‌تواند التهاب را در بدن افزایش دهد.

2) مشکلات پوستی: برخی از افراد به روغن آفتابگردان حساسیت دارند و ممکن است با مصرف این روغن دچار خارش و تورم شوند.

3) افزایش وزن: روغن آفتابگردان کالری بالایی دارد و اگر به‌اندازه مصرف نشود می‌تواند موجب افزایش وزن شود. (هر فرد مجاز است روزانه 28 گرم معادل دو قاشق غذاخوری روغن آفتابگرادان استفاده کند.)

به خاطر داشته باشید مصرف هر ماده غذایی در حد اعتدال و با توجه به شرایط سلامتی خودتان باید صورت گیرد. اگر به بیماری‌های آلرژی یا قلبی مبتلا هستید یا مشکلات کبدی دارید، بهتر است برای استفاده از این روغن در رژیم غذایی خود حتماً با پزشک تغذیه‌تان مشورت کنید.